Is 4chan het perfecte ‘Pirate Bay’-voorbeeld om bredere site-blokkades in het VK te rechtvaardigen?
In het licht van toenemende druk op de vrije meningsuiting in het VK, roepen de nieuwe site-blokkadebevoegdheden onder de Online Safety Act zorgen op. Het VK zou een ‘Pirate Bay’-achtige posterchild nodig kunnen hebben om het blokkeren van niet-piraterijsites te rechtvaardigen, net zoals The Pirate Bay 15 jaar geleden werd gebruikt om pirate site-blokkades te legitimeren. Nadat het was bedreigd door Ofcom, leek het beruchte 4chan deze week in de val te trappen. De vraag is: wie wie precies aan de haak heeft?
De Online Safety Act (OSA) van het VK claimt kinderen te beschermen, maar kreeg zware kritiek vanwege het censureren van alles, van legitieme nieuwsverslaggeving uit oorlogsgebieden tot kritische discussies over de wet zelf.
Er zijn veel problemen, niet in de laatste plaats de eis dat volwassenen in het VK hun identiteit moeten verifiëren om toegang te krijgen tot sites die voldoen aan de criteria van Ofcom. Grote sites, veelal uit de Verenigde Staten, riskeren enorme boetes als kinderen toegang krijgen tot inhoud die niet geschikt is voor hun leeftijd.
Dit betekent dat ongeverifieerde volwassenen als kinderen worden behandeld met dezelfde contentbeperkingen. De wereldwijde dreigementen van Ofcom hebben sommige sites ertoe gebracht te besluiten helemaal geen bezoekers uit het VK toe te laten.
Verslechterde internetervaring? Lever je papieren in
De opeenvolgende Britse regeringen wisten dat er risico’s waren, of beter gezegd, ze werden geïnformeerd over de risico’s en gingen toch door. Of het internet daardoor veiliger is geworden, is vrijwel onmogelijk te meten; hetzelfde geldt niet voor de verloren uren en de bijbehorende verhogingen van de bloeddruk, allemaal dankzij kunstmatige beperkingen die mensen straffen die hun privacy waarderen.
Onder het motto “een gedeeld probleem is een probleem gehalveerd” krijgen mensen die hun klachten over de OSA publiekelijk uiten een ultimatum van 50/50 voorgelegd. Volgens Peter Kyle, staatssecretaris voor Wetenschap, Innovatie en Technologie, vallen degenen met een mening over de wet in twee categorieën:
- Mensen die kinderen willen beschermen en
- Mensen die partij kiezen voor online predatoren.
Je bent of voor ons, of tegen ons
Het opleggen van een binaire keuze is een versleten politiek trucje. Het is bedoeld om afwijkende meningen te sluiten en/of de spreker te diskwalificeren; in dit geval gewone burgers die door een minister ‘predatorhulpen’ worden genoemd.
VPN-gebruikers kregen rechtstreeks advies; dit keer geen beschuldigingen, maar de suggestie dat VPN-gebruikers, net als de ongeverifieerden, niet helpen om kinderen veilig te houden.
Verifieer gewoon je leeftijd (wat onmogelijk is zonder je identiteit te verifiëren)
Mocht dit alles niet lukken om de ‘lastpakken’ het zwijgen op te leggen, dan is onlangs ontdekt dat de Britse overheid verzoeken indient bij buitenlandse bedrijven om berichten van Britse burgers te verwijderen die kritiek uiten op bepaalde aspecten van het regeringsbeleid. Een rapport van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken, dat de Britse regering bekritiseert om het aantasten van het recht op vrije meningsuiting, is nog steeds vrij toegankelijk.
Geen grens is te ver
Natuurlijk zou het een historische fout zijn om het ministerie van Buitenlandse Zaken te willen laten zwijgen, vooral na opmerkingen van Metropolitan Police Commissioner Sir Mark Rowley.
Afgelopen zomer dreigde Rowley met “het volste gewicht van de wet” tegen mensen die onacceptabele commentaren op social media plaatsten, met de waarschuwing: “of je nu in dit land misdaden pleegt op straat of van veraf online, wij zullen je aanpakken.”
Dit werd breed geïnterpreteerd als een waarschuwing aan Amerikaanse burgers en daarmee een directe bedreiging voor hun grondwettelijke rechten, waarop Amerikaanse functionarissen zich mengden. Congreslid Keith Self waarschuwde dat “het lastigvallen van Amerikanen helemaal niets oplost qua interne problemen in Groot-Brittannië” en dat het de VS/VK-samenwerking kan schaden.
Terwijl de Verenigde Staten proberen om piratenwebsites thuis te blokkeren vanuit drie verschillende richtingen, bereidt de Britse overheid zich al voor om site-blokkades naar een hoger niveau te tillen.
Dankzij bepalingen in de Online Safety Act zal het VK binnenkort beginnen met het trekken van lessen uit 15 jaar ervaring met pirate site-blokkades, om ook reguliere sites te blokkeren die niet voldoen aan hun ‘verplichtingen’ zoals vastgelegd in de wet.
Site-blokkades voor het volk?
Het doel van Ofcom is om het publiek te dienen, binnen de door het parlement vastgestelde taken, onafhankelijk, en met geld dat afkomstig is van de bedrijven in de sectoren die het reguleert. Als toezichthouder heeft Ofcom geen toestemming van het publiek nodig om sites te blokkeren, al zou algemene instemming het proces waarschijnlijk minder controversieel maken.
Met de hele wereld die meekijkt en verschillende platformen die afwachten of Ofcom’s dreigementen voor wereldwijde handhaving kunnen worden genegeerd, is er weinig ruimte voor fouten.
In het huidige klimaat kan elke blokkade worden gezien als een verdere beperking van de vrije meningsuiting, of zelfs pure censuur. Het raadsel is hoe site-blokkades minder op censuur laten lijken terwijl je het publiek ervan overtuigt dat ze absoluut nodig zijn. Een grote opgave, maar niet onmogelijk.
The Pirate Bay: het standaardvoorbeeld van piraterijblokkade
In 2012, toen de grote platenlabels hun eerste Britse site-blokkadebevel op auteursrechtgrond kregen, hadden ze ook een onbekende MP3-downloadsite kunnen kiezen en makkelijk kunnen winnen. Ze kozen echter voor The Pirate Bay, niet alleen vanwege het profiel en de ongeëvenaarde beruchtheid van de site.
#1 Perfecte kandidaat: Na jaren in de media was de agressieve houding van The Pirate Bay goed bekend en voorspeld. Er was nooit enige kans dat TPB spontaan aan de auteursrechtwet zou voldoen. Aangezien blokkadebevelen er zijn om onwillige entiteiten aan te pakken, was er geen beter geschikte kandidaat dan de meest onwillige piratensite ter wereld.
#2 Geen verschijning? Geen verdediging: De kans dat de beheerders van TPB zouden verschijnen bij de rechtbank in Londen was altijd nihil, maar niet alleen om de voor de hand liggende redenen. De vermeende beheerders werden nooit gedagvaard in de zaak en verschenen nooit tijdens de zittingen. Sterker nog, de site was nergens vertegenwoordigd.
#3 Goed geregeld, geen verdediging: Nadat bleek dat de wet niet vereiste dat de beheerders van TPB als gedaagden zouden worden genoemd, werden ze effectief uitgezonderd van het proces. De internetproviders waren de gedaagden in deze “geen schuld”-zaak en toen zij werden bevolen TPB te blokkeren, waren de voorwaarden van het bevel al overeengekomen met de labels.
Dit als een ‘makkelijke overwinning’ bestempelen doe geen recht aan het werk van de labels. Niets werd aan het toeval overgelaten en het eindresultaat sprak voor zich. The Pirate Bay en zijn functie hadden geen introductie nodig, en voor zowel voor- als tegenstanders was het duidelijk dat de site bestond om op grote schaal inbreuk te plegen.
Dat het proces volledig eenzijdig was, deed er niet toe. Niemand was verrast door het gekozen doelwit of de uitkomst; in het grotere plaatje bleef de controverse beperkt.
Nu is het aan Ofcom om het publiek te overtuigen, of simpelweg te informeren, dat het blokkeren van niet-piraterijsites iedereen ten goede komt. Op papier voldoet het beruchte 4chan-forum aan alle juiste criteria en is het vermoedelijk geen partij voor het goed gefinancierde Ofcom.
4chan: posterchild van reguliere site-blokkade?
Men kan zich alleen maar voorstellen hoe men bij 4chan reageerde toen Ofcom meldde dat het nieuwe verplichtingen had volgens een buitenlandse wet. Sectie 9(2) van de wet vereist dat bepaalde platformen een risicoanalyse uitvoeren voor illegale inhoud, om het risico te beoordelen dat gebruikers ‘illegale’ inhoud tegenkomen.
De eisen werden gepubliceerd op 24 februari 2025, en de ‘Illegal Content Duties’ gingen in op 17 maart 2025. Op 14 april stuurde Ofcom een ‘formeel informatienota’ aan 4chan met het verzoek om een kopie van de Risicoanalyse voor illegale inhoud, en zoals te verwachten, kwam er geen reactie.
Net als bij The Pirate Bay was het niet-naleven door 4chan bijna onvermijdelijk. Gecombineerd met dreigementen om het bedrijf te verstoren, onder meer door een gerechtelijk bevel te verkrijgen om betalingsverwerkers, adverteerders en hostingproviders te dwingen te stoppen met zaken doen, en met boetes van £20.000 per dag, was niet-naleving praktisch gegarandeerd. In dat opzicht was 4chan’s reactie volledig voorspelbaar.
4chan zal waarschijnlijk niet verschijnen in Britse rechtbank
Zoals eerder benadrukt, zijn zaken makkelijker te winnen als duidelijk is dat de beklaagde niet zal verschijnen. We mogen rustig aannemen dat 4chan evenveel uitnodigingen voor Londen heeft als het aantal risicoanalyses voor illegale inhoud; nee, het zal niet verschijnen. Tot zover goed? Niet helemaal.
Ofcom startte op 10 juni een onderzoek naar 4chan om te bepalen of zij voldoen aan hun verplichtingen onder de Online Safety Act.
Heeft 4chan adequaat gereageerd op een wettelijke informatiedienst? Heeft het een illegale-inhoud-risicoanalyse uitgevoerd en bijgehouden? Voldoet het aan zijn veiligheidsverplichtingen, inclusief het beschermen van gebruikers tegen ‘illegale’ inhoud?
Ofcom heeft momenteel geen antwoorden op deze vragen, maar ontdekte deze week wel iets nieuws. Niet alleen heeft 4chan uiterst capabele advocaten ingehuurd als reactie op de dreigementen van Ofcom, iedere actie van Ofcom zal in de Verenigde Staten worden bestreden op grond van de federale wetgeving.
Nieuwe jurisdictie, ander spel
Omdat Ofcom’s dreigementen worden gezien als een aantasting van 4chan’s grondwettelijke rechten, zijn de advocaten van mening dat geen enkele Amerikaanse rechtbank buitenlandse sancties zal toestaan in de Verenigde Staten. Zodra dit onderwerp ter sprake komt, is de schade al aangericht.
Gezien de verontwaardiging over de dreigementen van de politie van het VK tegen Amerikaanse burgers vorig jaar, en soortgelijke incidenten sindsdien, lijken de laatste drie alinea’s van bovenstaande verklaring bijzonder relevant.
Door 4chan als potentiële handhavingdoelwit te kiezen, wetende dat het niet zal meewerken, is een patstelling ontstaan tussen Britse censuurmaatregelen waar niemand om heeft gevraagd, en de grondwettelijke rechten van alle Amerikanen.
Als de kenmerken van de overwinning in de Pirate Bay-zaak voorspelbaarheid, het onvermogen om enig verweer te voeren, en het vermijden van controverse waren, dan is dit nog maar net geen complete ramp.
Wie bepaalt het regeringsbeleid?
Verder op politiek niveau escaleren in het geval Ofcom niet wijkt, kan interventie op het hoogste niveau vereisen. Voor premier Keir Starmer is dat geen goed vooruitzicht.
Ten eerste is Ofcom onafhankelijk, dus dat is misschien zelfs niet mogelijk. Ten tweede, overweeg deze recente uitwisseling tussen JD Vance en Keir Starmer zelf over de erosie van vrije meningsuiting in het VK.
Vance: “We weten ook dat er schendingen van de vrije meningsuiting zijn die niet alleen de Britten raken. Natuurlijk is het aan de Britten zelf wat ze in hun eigen land doen, maar ze raken ook Amerikaanse technologiebedrijven en daarmee Amerikaanse burgers. Dus dat is iets waar we het vandaag bij de lunch over gaan hebben.”
Starmer: “We hebben al heel lang vrije meningsuiting in het Verenigd Koninkrijk en uh…uh… en dat zal heel, heel lang zo blijven. Nou ja, we zouden zeker niet over de grens heen willen gaan naar Amerikaanse burgers… en dat doen we ook niet… en dat is absoluut juist.”
Ofcom denkt daar duidelijk anders over; dus wie heeft hier de leiding? Waarom weet de premier niet dat het VK actief “over de grens heen naar Amerikaanse burgers gaat?” Helaas staat Ofcom bekend om niet terug te deinzen. Positief is dat het nog geen boetes heeft opgelegd om van terug te deinzen, dus dat dan weer wel.