
Déjà Vu en de Veerkracht van Georganiseerde Misdaad
De Italiaanse politie heeft wederom een operatie aangekondigd gericht op een naar verluidt enorm illegaal IPTV-netwerk. Hoewel het nieuws nieuw is, doet het hele rapport sterk denken aan déjà vu. De arrestatie van meerdere personen die worden omschreven als het topmanagement van een piramidestructuur van piraterij, die een netwerk met 900.000 abonnees aanstuurt, klinkt namelijk heel bekend.

Italië genereert meer krantenkoppen over anti-piraterijacties ter plaatse dan enig ander Europees land.
Als we kijken naar het aantal evenementen, komt geen enkel ander lidstaat zelfs maar in de buurt. Als we het aantal abonnees van alle diensten die de afgelopen tien jaar zouden zijn stilgelegd bij elkaar optellen, zou heel Europa samen nog geen geloofwaardige bedreiging kunnen vormen.
Toch geldt: hoe groter het aantal abonnees, hoe moeilijker het is om een geloofwaardig scenario te vinden dat deze aantallen niet alleen verklaart, maar ook de geloofwaardigheid van de overige gegevens erkent. Dit patroon zet zich al tien jaar voort, maar dankzij een nieuwe aankondiging over een recent gerichte grote operatie valt langzaam het kwartje.
De Nieuwe ‘Maxi Operatie’
De Italiaanse opsporingsdiensten coördineren hun communicatie niet altijd, wat kan leiden tot meerdere persberichten over hetzelfde onderwerp. In dit geval is een bericht van de Staatspolitie (1) minder kleurrijk dan dat van de Postale Politie (2).
“Als resultaat van een complex onderzoek, gecoördineerd door het Openbaar Ministerie van Catania, heeft de Staatspolitie een arrestatiebevel uitgevoerd dat was uitgevaardigd door de Rechter voor Vooronderzoek (GIP) van de rechtbank van Catania tegen acht personen, waarvan sommigen in het buitenland wonen, die worden verdacht van georganiseerde misdaad gericht op de illegale verspreiding van betalende tv-uitzendingen, ongeautoriseerde toegang tot computersystemen en computerfraude,” luidt de verklaring.
De betrokkenen worden verdacht lid te zijn van een georganiseerde criminele groep die verantwoordelijk is voor de illegale verspreiding van live-tv en on-demand content van Sky, DAZN, Mediaset, Netflix en Amazon Prime. De politie stelt dat de geschatte maandelijkse winst van deze illegale IPTV-activiteit “miljoenen euro’s” bedraagt en in een ongebruikelijke zet worden ook de ‘piratenmerken’ genoemd die betrokken zijn.
“Dit zijn de acroniemen van illegale IPTV, waarvan sommige de namen van bekende legale platforms doen denken: ‘NOWTV’, ‘UNITY’, ‘PLAYTV’, ‘PLATINUM’, ‘M&S’, ‘ENJOY’, ‘MOMY’, ‘HERMES’, ‘LUCKYSTREAMING’, ‘SKYNET’ en ‘GOLDRAKE’.”
De Vermeende Rollen van de Arrestanten
Onderzoekers zeggen dat de betrokkenen van uitzonderlijk belang zijn.
Op basis van het verzamelde bewijsmateriaal worden zij beschouwd als “het topmanagement van de Italiaanse illegale streamingmarkt, die niet alleen de criminele organisatie promootte en aanstuurde (waarvoor het onderzoek wordt voortgezet), maar ook beslissingen nam over abonnementskosten, schorsing van diensten en distributiemethoden van apparatuur, en individuele exploitanten over het hele land coördineerde.”
In een korte video die op YouTube is geplaatst, verschijnt een diagram enkele seconden; hierop zijn acht personen te zien met details over hun rollen en vermoedelijk een grafische weergave van hun netwerk.

“Om hun illegale activiteiten uit te voeren, gebruikte de organisatie een complexe technische infrastructuur waarbij vele gehuurde servers bij buitenlandse hostingbedrijven werden ingezet, waarvan het beheer was toevertrouwd aan medewerkers met specifieke IT-kennis.”
Om opsporingsdiensten te ontduiken, vertrouwden de gearresteerden naar verluidt op versleutelde berichtenapps en valse persoonsgegevens, die werden gebruikt voor het registreren van telefoonnummers, het verkrijgen van creditcards, tv-abonnementen en serverhuur.
De politie geeft vervolgens een korte samenvatting van de vermoedelijke inkomsten, gevolgd door een groot, opvallend getal.

In deze context en met speciale nadruk is de suggestie van 900.000 abonnees uiteraard dubbelzinnig. Wordt het elders in gesprekken genoemd, dan wordt het vaak als feit gepresenteerd, ondanks dat het eigenlijk geen echt logisch beeld geeft.
Hoe lang de dienst werd gemonitord, is niet bekend, maar €10 per maand per abonnee vermenigvuldigd met het genoemde aantal leidt tot €9 miljoen aan maandelijkse omzet. Als we aannemen dat dit 70% van de lokale illegale IPTV-markt vertegenwoordigt, zou Italië ongeveer 1,285 miljoen piratenabonnees hebben die samen €12,85 miljoen per maand of €154,2 miljoen per jaar uitgeven.
Met het genoemde aantal abonnees: had na één enkele actie in juni 2024 dan werkelijk iedereen geen toegang meer? Dat lijkt onwaarschijnlijk.

De laatste verklaring over deze operatie beweert niet dat het illegale IPTV-netwerk van de verdachten is geblokkeerd of offline gehaald.
Heel wat publicaties melden dat het netwerk is opgerold, maar geen enkele geeft een bron voor deze claim. Zoals het voorbeeld hieronder laat zien, is verdere verdraaiing niet uitgesloten.
— Informatielussen met onduidelijke waarheidsgetrouwheid …

Of Sky over aanvullende informatie beschikt, is onduidelijk, maar in hun rapport staat dat de operatie “de top van de illegale markt” aanvalt en bevestigt dat de verdachten onder huisarrest staan.
Grote Operaties, Grote Getallen
Als de genoemde getallen ook maar in de buurt van de waarheid komen, zou 70% van de hele illegale markt in gevaar zijn. Dat zou een reden tot optimisme zijn, maar dat blijkt niet het geval.
Stefano Azzi, CEO van Dazn Italia, bedankte de autoriteiten voor hun harde werk, maar zei dat het volume piraterij “slechts een fractie van het totaal betreft”. Aan de andere kant zei hij te waarderen dat er “900.000 gebruikers mogelijk getroffen en identificeerbaar zijn,” een knipoog om hen wellicht juridisch aan te pakken.
Al met al is het bijna onmogelijk om ook maar basisfeiten te doorgronden, laat staan een goed oordeel te vellen over het verloop van zaken. Het teruglezen van oudere rapporten leidt al snel tot meer déjà vu, maar helpt wel verklaren waarom veel operaties op elkaar lijken.
Dit Komt Bekend Voor
De laatste aankondiging vermeldde dat de gearresteerden afkomstig zijn uit Catania, Syracuse, Rome, Brescia en onbekende buitenlandse landen. De politie zegt dat ze werden geïdentificeerd via analyses van in beslag genomen apparaten en “financiële stromen” die werden onderzocht sinds november 2022.
Een opvallend kenmerk van die operatie uit 2022 is dat ook daarin locaties in Catania, Syracuse, Rome en Brescia werden getroffen, net als nu. De omvang van het doelwit netwerk en de vermeende marktpositie lijken eveneens vertrouwd.
In oktober 2023 erkende de Audiovisuele Anti-Piraterij Alliantie (AAPA) Italië’s anti-piraterijwerk onder de noemer Operatie Gotha, die in het voorgaande jaar het netwerk met 900.000 gebruikers had aangepakt.
“De onderscheiding voor Italië voor Operatie Gotha omvatte 70 huiszoekingen en inbeslagnames in 23 provincies, waarbij een enorm illegaal IPTV-netwerk met meer dan 900.000 gebruikers werd opgerold met een geraamde winst van 10 miljoen euro,” luidde de aankondiging.
In december 2023 vond een zeer vergelijkbare operatie plaats in dezelfde regio’s, gericht op soortgelijke verdachten die dezelfde ontsnappingstechnieken gebruikten als die nu zijn gerapporteerd.
“Om onderzoeken te ontlopen, maakten de verdachten gebruik van versleutelde berichtendiensten, valse identiteiten en documenten; deze werden ook ingezet voor het registreren van telefoonaccounts, creditcards, tv-abonnementen en serverhuur,” meldde de Postale Politie toen.
Operatie Gotha en Operatie Gotha 2
We moeten aannemen dat wie Operatie Gotha en Operatie Gotha 2 heeft genoemd, zich bewust was van een beruchte actie met dezelfde naam. Die had eveneens als doel georganiseerde misdaad in Italië een zware klap toe te brengen, en volgens sommigen kwam dat er bijna van.
Het feit dat de IPTV-operatie Gotha uit 2022 het vervolg was van Operatie Blackout uit 2021, is opmerkelijk. Om content van Sky, DAZN, Mediaset en Netflix te beschermen, werd toen een piramide-netwerk aangepakt dat 80 procent van de illegale IPTV-stromen naar Italië beheerste en ongeveer 15 miljoen euro per maand genereerde. De getallen verschillen iets, maar de overeenkomsten zijn moeilijk te negeren.
Xtream Codes – 700.000 Gebruikers
Hierbij leidt het spoor van illegale IPTV terug tot de sluiting van Xtream Codes en andere IPTV-platforms in 2019, wat toen zorgde voor verstoring van 700.000 gebruikers.
Kort daarop verschenen tientallen Italiaanse mediaberichten die de vermeende kopstuk achter het merendeel van de illegale IPTV-aanvoer in Italië identificeerden. Hij werd een jaar later gearresteerd, maar de afloop is onduidelijk.
Diverse berichten claimen dat de Camorra geïnteresseerd raakte in zijn zaak, waarschijnlijk vanwege het grote geld dat ermee gemoeid was. Andere rapporten spreken van afpersing. Wat betreft de ineenstorting van illegale IPTV in Italië en elders in Europa: die herstelde zich opvallend snel.
Al met al lijkt het verleidelijk om te concluderen dat er de afgelopen zes jaar steeds dezelfde netwerken opnieuw zijn aangepakt; dat verklaart de overeenkomsten tussen operaties enigszins. Uiteindelijk is de enige zekerheid de complexiteit van het handhavingslandschap in Italië.
De gerechtelijke instanties, opsporingsdiensten en alle grote rechthebbenden doen er alles aan in een bijzonder moeilijke omgeving; de schade lijkt tijdelijk en door de winst zal het altijd weer snel worden hersteld.